الاختبارات والمقاييس ( للدفعة الثانية ) Tests And Measurements

[DPT-Blue Phoenix]

#الدفعة_الثانية
#الاختبارات_و_المقاييس Tests And Measurements

من اسم المادة انها عبارة عن حاجتين #قياسات و #اختبارات وعشان كدا هنقسمها :-

1- #بالنسبة_للقياسات فى علمين اساسين :-

أ- علم اسمه علم Anthropometry .. علم قياس ابعاد جسم الانسان ودا هتقيس فيه اما الطول الكلى بتاع الانسان وهو واقف او وهو قاعد ( باستنثاء القدمين ) واما هتقيس #اطوال اجزاء معينة زى الطرف العلوى او ال forearm او مثلا الطرف السفلى او كدا او هتقيس #عرض مثلا الوسط او الصدر او غيره .. وعشان كدا هتحتاج حاجة زى المتر كدا اسمها Measurement tape صورتها تحت بتقدر تقيس بيها الحاجات دى .. مكنتش بتيجى فى الامتحان الحاجات ى بس عامة هى مش محتاجة الا انك تعرف الاماكن الى هتبدا قياس من عندها و الحاجات الى هتنتهى عندها الى هى ال land marks او البروزات العظمية ..

ب- وفى عندنا علم اسمه Geniometry or Arthometry .. دا العلم الى بيقيس مدى حركة المفصل الى هو ROM يعنى بقدر اعرف المفصل دا هيتحرك كام درجة فى اتجاه معين وليكن مثلا flexion .. وفى نوعين لمدى الحركة زى ما قلنا فى التمارين العلاجية فى passive and active واعرف ان ال passive دا بيكون #اكبر شوية صغيرين دائما ودا ليه اسبابه هتبقوا تعرفوها ..

وعشان تقيس مدى حركة المفصل هتحتاج جهاز اسمه Manual Geniometer ودا صورته تحت برده ..

----------------------

2- الاختبارات اليدوية Manual Muscle testing : ودى عبارة عن اختبارات وتقييم لوظيفة العضلة ( الأكشنز بتاعتها ) وقوة العضلة .. وبتستفيد جدا فى الاختبارات دى من #قوة_الجاذبية_الأرضية Gravity وكمان #المقاومة Resistance الى انت ممكن بتعملها للمريض #بايدك ..

--- الاختبارات دى بوجه عام بتنقسم الى 6 تدريجات وهما :-

-- Grade Zero .. دا بديلها للمريض لما العضلة ميكونش فيها انقباض خالص يعنى من الاخر Denervated muscle يعنى التون بتاعتها مفيش خالص

-- Grade 1 ودا اسمه التانى Trace .. ودا معناه ان العضلة انا مش قادر احركها لكن #فيها_نسبة_انقباض انا بحسه لما بعمل حاجة اسمها palpation او الجس بالعربى انى بضغط بايدى او صوابعى ضغطة خفيفة على العضلة عشان احس هل فيها انقباض ولا لا والمريض بيحاول يعمل انقباض عشان كدا لازم تبقى عارف surface anatomy وايدك هتتحط فين بالظبط ..

-- Grade 2 او poor .. دا معناه ان المريض قادر يكمل مدى حركة المفصل لكن with gravity elimination يعنى انه بيكون بيتحرك بشكل #عرضى على الجاذبية يعنى بالعرض لأن الجاذبية فى الحالة دى بتكون اقل ما يمكن ..

-- Grade 3 او poor .. يعنى المريض قادر يكمل مدى الحركة against gravity يعنى بيحرك الطرف بتاعه ضد الجاذبية طبعا الجاذبية بتشد لتحت يبقى انا بتحرك لفوق ..

-- Grade 4 او good .. المريض بيقدر يكمل مدى الحركة والحركة بتكون عكس اتجاه الجاذبية بس #انا_بدى_مقاومة_متوسطة للمريض بايدى ..

-- Grade 5 او Normal .. زى 4 بالظبط لكن انا بدى #مقاومة_كبييييييرة للمريض وبقوله خليك محافظ على الانقباض فترة وانا مديله مقاومة بنقوله بالانجليزى hoooooold

#ملاحظة : grade 0 - 1 العضلة #مش_بتتحرك اصلا
Grade 2 مع #الغاء تأثير الجاذبية
Grades 3-4-5 كلها #ضد الجاذبية

-------- #ملاااااااااحظة_هامة : لما #ببدأ اختبار الاول ببدا ب grade 3 طيب لو قدر يجيبه بطلع على 4 و 5 .. طيب لو مقدرش ؟! بنزل على 2 ثم 1 ثم 0 ..

---------------------------------

#التقسيمة_الوظيفية_للعضلات Functional Classification of muscles :-

1- Agonist : دى العضلة الى بتبدا الحركة ولتكن مثلا flexion هى العضلة الاساسية الى بتعمل الحركة .. اسمها بالعربى البادئة يعنى الى بتبدا الحركة او ال prime mover

2- Antagonist : العضلة الى بتشتغل فى اتجاه معاكس لاتجاه ال agonist .. ودى اسمها بالعربى الضادة ( يعنى مضادة لاتجاه ال agonist )

مثلا لو اعتبرت : biceps brachii دى agoinst على اساس انها بتعمل shoulder flexion يبقى ال antagonist بتاعها مثلا هى ال triceps لانها بتعمل shoulder extension .. والعكس لو اعتبرت ال triceps هى ال agonist

3- Synergists : دى عضلات مساعدة وهما 3 انواع :-

أ- Stabilizing or fixating synergists : ودى عضلات بتثبت باقى الجسم اثناء انقباض ال agonist مثلا انا برفع رجلى وبقف على رجل واحدة لازم عضلات تانية تنقبض عشان تحافظ على وضع جسمى وجسمى ميقعش ..

ب- Neutralizing or counter acting synergists : ودى بتساعد ال agonists فى الحركة ودا الأساسى او انها بتنقبض عشان تمنع اكشن معين انا مش عاوزه مثلا لو فى عضلة بتعمل flexion and internal rotation .. بس انا عاوز اعمل flexion بس تقوم العضلات دى تنقبض عشان تمنع ال internal rotation انه يحصل ..

ج- Conjoint Synergists : دا عبارة عن عضلين او اكتر لازم بينقبضوا مع بعض عشان يعمل اكشن معين بطريقو صحيحة وليكن مثلا ال hamstring muscles معروف انهم 3 عضلات لكن لو انقبض عضلة منهم والباقى مشتغلش تلاقى الركبة بيحصل فيها مثلا flexion with internal or external rotations لكن لما بينقضبوا مع بعض يطلعلك pure flexion ..

----------------------------------

---- هيكملك شوية عن ازاى تعمل اختبار صح .. وان الاختبار بتاعك ميطلعش غلط وتكون حاجة دقيقة ومظبوطة ..

هيكملك ان فى حاجة اسمها inner - middle - outer ranges نفترض ان مفصل معين بيجيب 90 درجة flexion يبقى لو المفصل وقف #بالظبط عند 45 درجة يبقى وقف فى ال middle range or midrange
اما لو وقف #بعد ال 45 درجة دا فى ال inner range
اما لو وقف #قبل ال 45 درجة دا فى ال outer range

عشان كدا ساعات بدى ال grades الى قلناها دى اشارة #سالب_أو_موجب لان ممكن اكون انا مكملتش مدى الحركة كامل ووقفت فانا ممكن اديلك اشارة سالبة وهكذا هتفهموا الكلام دا بشكل اكبر لما تدرسوا المادة ..

-------------------------------------------------------------

هتعرف ايه هى العوامل الى بتاثر على #قوة_العضلة ..

هتعرف عن حاجة اسمها :-
barrier and end feel .. هنقول عنهم بسرعة كدا ..
نفترض انى بعمل elbow flexion هفضل اعمل لحد ما اجى لنقطة معينة والاقى فى مقاومة بدأت تقابلى صعوبة شوية انى اكمل الفليكشن دا اسمه barrier طيب انا ممكن اكمل شوية بعد ال barrier دا لحد ما اوصل لنقطة اسمها end feel خلاص انا وقفت لحد هنا ومش قادر اكمل elbow flexion هو دا ال end feel ..

قالك والله ال end feel دى كذا نوع ودى #الانواع_الطبيعية الى اسمها Normal or physiological end feels :-

1- لو عظمتين اتقابلوا مع بعض وخلاص مثلا ال olecranon process دخل فى ال olecranon Fossa وخلاص استقر وجاب اخره كدا دا اسمه bony or hard end feel هتحس ان فى حاجة جامدة وقفتك ..

2- ممكن يكون بسبب ان عضلات قابلت بعض زى عضلات السمانة ال calf muscles هتلاقى وانت بتتنى ركبتك العضلات دى اتقابلت مع عضلات ال thigh من الجزء الخلفى ووقفت دا اسمه soft end feel ..

3- ممكن دا كمان يكون بسبب soft tissues .. دا اسمه firm end feel .. ودا بيحصل لما تيجى تعمل استرتش لعضلة ( soft tissue stretch ) زى مثلا لو فضلت تعمل passive dorsiflexion with knee in extension ..

4- وممكن يكون بسبب capsule او بسبب ligament حصل عليه استرتش جامد مثال عليها لو جيت تعمل passive shoulder external rotation ..

--- اما بقى لو حاجة غير دول وقفت مدى حركة المفصل بسمى دا abnormal or pathological end feels يعنى غير طبيعى أو #مرضى وليها انواع برده بس مش موضوعنا ..

----------------------------

-- هتعرف ان العضلة ليها اكتر من نوع من الانقباض الى هما isometric - concentric - eccentric .. دول هنتكلم عنهم فى #الميكانيكا بشكل اكبر باذن الله ..

-- وهتعرف ان فى حاجة اسمها مستويات القياس levels of measurements .. ودى هكلمكم عنها فى #الاحصاء بشكل مبسط هما 4 انواع ..

----------------------------

-- #المنهج : بص المنهج كله #اختبارات دا 80-90% من المنهج لكن فى شباتر تانية مثلا شبتر ترم أول وشبتر ترم تانى هيكلمكم عن أجهزة بنستعملها فى قياس مدى الحركة وقوة العضلة ووظيفتها وممكن استعملهم فى التمارين كمان زى حاجات اسمها ال dynamometer او فى الترم التانى حاجة اسمها isokinetic devices ..

-- #الترم_التانى هتلاقى شبتر اسمه #الاختبارات_الخاصة Special tests ودى اختبارات مهمة جدا بتستعملها لاختبار حاجات كتير وهى اختبارات مشهورة .. وفى شبتر عن انك ازاى #تقيم #الألم Pain - #الحروق Burns - #الجروح Wounds ..

----------------------------

-- بالنسبة بقى #للاختبارات فى الترمين :-

1- ترم أول عندك #الطرف_العلوى upper limbs كله
2- ترم تانى عند #الطرف_السفلى lower limbs ومعاه عضلات ال trunk - abdomen - Pelvis - head - neck and neck - Face .. بس الباقى دا كله مختصر وعضلات معينة واختباراتها اسهل ان شاء الله وكمان هتكون بتاخدها فى الأناتومى ترم تانى باذن الله .. يعنى الاساس هو #الجزء_السفلى ترم تانى ..

-------------------------------

#كل_درس_فى_الاختبارات_ينقسم_الى :-

1- هيجيبلك العضلات origin - insertion - nerve supply - actions .. احب اقولك #خبر_كويس ال origin and insertion مش بييجوا فى امتحان الترم لو جه بييجى واحد اختيارى عليه درجة وممكن متتسألش فيه فى الشفوى خااالص فدا اخر حاجة تهتم بيها لكن اعرف surface anatomy عشان ال palpation تعرف تحس العضلة فيها انقباض أو لأ ..

2- الأكشنز بتكون متجمعة .. يعنى بيجيبلك فى الدرس مثلا كل العضلات الى بتعمل shoulder flexion .. يقولك دى العضلات الاساسية الى هما ال agonists ودول العضلات المساعدة ولو فى عضلات بتثبت الجسم اثناء الحركة ممكن يقولك عليها وكدا بس مش مهم كل دا المهم تعرف العضلات الاساسية الى بتعمل الحركة ..

3- ROMs .. هيقولك المتوسط بتاع المفصل دا يجيب كام درجة مثلا flexion ويديلك رقم بتحفظه

4- بعد كدا limitations of ROM ايه الحاجات الى تخلى المريض ميقدرش يكمل مدى الحركة ايه الحاجات الى تعوقه وهنا هتلاقوا كتير من #اسماء_الاربطة بتتقال ligaments يا ريت لو تعرفوا اسمائها #بس قبل دخول الدراسة ..

5- ازاى تختبر العضلة الى هى ال grades الى قلنا عليها .. وازاى تعمل palpation للعضلة

6- فى حاجة اسمها substitution الحركة الخادعة أو الزائدة: ودا معناه ان العضلة لما بتكون #ضعيفة والمريض بيحاول يعمل حركة معينة ومش قادر يجيبها تلاقيه قام عامل حركة #خدعة بعضلة تانية .. مثلا مريض عنده مشكلة فى عضلات معينة ومش قادر يتنى ركبته تلاقيه مثلا وهو ماشى بيلف رجله لبرا كدا لانه مش قادر يعمل knee flexion فانت لازم تاخد بالك ان المريض مش بيعمل اى حركة بعضلة تانية لو العضلة الى انت بتختبرها ضعيفة ودى #حالات_معينة

7- Effect of weakness and Contracture ( or Shortness ) دا بقى بيقولك لو العضلة دى فيها ضعف ايه الى هينتج ولو العضلة دى فيها قصر ايه الى هينتج ( امراض و مشاكل يعنى ) ..

----------------------------------------

#نذاكر_ازاى من الأول ممكن تجيب #كشكول :-

1- اكتب فيه صفحة كاملة لل ROMs كل مفصل بيجيب كام درجة ودول مش كتير وهتقدر تصمهم بسهولة ودى اول درجة مضمونة ..
2- limitations of ROMs .. هما دول الى فيه كتير شوية وجمعهم مع بعض واحفظهم
3- العضلات الى بتعمل اكشن معين
4- Palpations ودائما هتلاقى مكتوب عندك كدا grade 0 هتلاقى تحتها ال palpation دا تروح تجمعهم وتحفظهم وقليل مش كتير برده
5- دول الى كتير شوية Effects of weakness and Contracture ( or Shortness )
6- ممكن تجمع ال nerve supply بتاع العضلات عشان فى دكاترة تقولك لو العصب دا حصله حاجة ايه الى بنتج يبقى انت عارف ان العصب دا بيغذى العضلات دى فلما يحصله حاجة العضلات دى كلها تضعف تقوم تقول ال effects of weakness of muscles ..

--- على فكرة #مش_مهم و #اخر_حاجة تحفظوا ال origin and insertion وبدون الحاجات دى هتلاقى المنهج مش كبير أوى شوية درجات ومدى حركة مع شوية ال limitations مع ال palpations والاكشنز وال nerve supplies .. وال weaknesses and contractures هما دول المنهج ..

#طريقة_الامتحان #اختياااااااااااااااااااااااارى #صح_وغلط #_اكمل والاكمل بيكون بالظبط 5 نمر او 6 كحد اقصى وبيكون اقصى حاجة عليهم 15 درجة يعنى متقعدش تحفظ اوى و زيها #التمارين_العلاجية برده اختيارى وصح وغلط ..

وممكن سؤال واحد او 2 مقالى ( دا بالنسبة للتمارين العلاجية وبقول ممكن ) اقصى حاجة يعنى متقضيهاش حفظ

--------------------------

والسلام عليكم ورحمة الله وبركاته